20.04.2022

Yazarlar: Sema Çelebi, Beyza Büyükağaçcı

Teminatsız (Kapsam Dışı) Kalmaması İçin İşveren Mali Mesuliyet Sigortası Poliçesi Özel Şartlarına Eklenmesi Gereken Haller

İş kazası ya da meslek hastalığı sonucu ortaya çıkan maddi zararlar 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri çerçevesinde tazmin edilmektedir. Fakat uygulamaya bakıldığında sosyal sigorta teminat limitlerinin, meydana gelen kazalar sonucundaki zararları tam olarak karşılamadığı görülmektedir. Bu durumda zarara uğrayan işçinin, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan aldığı tazminatı aşan zararlarının tazmini noktasında işverenlerin sorumluluğu devam edecektir. Ayrıca Kurum da şartları gerçekleştiğinde, işçiye ödediği tazminat sebebiyle işverene rücu edebilmektedir.

İşçinin uğradığı zarar sonucunda Kurum’un tazmin ettiği miktarın oldukça düşük düzeyde kalması, bakiye kısımdan işverenin sorumlu olmaya devam etmesi ve Kurum’un işverene rücu etme ihtimali, işverenlerin söz konusu sorumluklarını sigorta ettirme zaruriyetini meydana getirmiştir. Günümüzde “işveren mali mesuliyet sigortaları” ile işverenler bahsedilen sorumluklarını güvence altına almak istemektedirler.

Sigortacıların her ne kadar kanunen sigorta ettireni aydınlatma yükümlülükleri olsa dahi, işverenlerin uygulamada işveren mali mesuliyet sigortası poliçeleri düzenlettirirken tüm sorumluluklarını sigorta ettirdiklerini düşünmeleri işverenler açısından ileride maddi zararlara sebep olabileceği tespit edildiğinden işbu bilgilendirme metninin hazırlandığını ifade edebiliriz.

İşveren Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın 2. maddesinde aksine sözleşme yoksa sigorta teminatının dışında kalan haller tek tek sayılmıştır. En yalın ifadesi ile maddede sayılan haller kural olarak teminat dışında kalmaktadır. Ancak bu klozlar sigortacı ile sigorta ettirenin anlaşması sonucu teminat kapsamına alınabilmektedir.

İşveren Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın 2. maddesine göre, aksine sözleşme yoksa teminat kapsamı dışında kalan haller şunlardır: 

-İşçilerin, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak getirilip götürülmeleri sırasında,

-İşçilerin, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda meydana gelen iş kazaları, -Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında meydana gelen iş kazaları, -Meslek hastalıkları sonucunda vaki olacak tazminat talepleri, -Manevi tazminat talepleri.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu m. 13/1, c ve e bendine göre, bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda ve sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen kazalar da iş kazası sayılmasına rağmen, bu kazalardan doğan sorumluluk işveren sorumluluk sigortasının kapsamında yer almadığından özellikle poliçede kararlaştırılması gerekmektedir. Aynı şekilde Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında meydana gelen iş kazalarına yönelik de sigorta ettirenlerin sigortacı tarafından himaye edilebilmesi adına poliçeye bu klozun eklenmesi gerekmektedir.

Sigortalıya ve/veya kanuni hak sahiplerine ödenen manevi tazminatın amacı mağdurun duyduğu elem, acı ve ızdırap gibi duyguların varlığının bir nebze de olsa giderilmesine yöneliktir. İşin içerisine subjektif değerler girdiğinden manevi tazminatın somut olarak belirlenmesi oldukça güçtür. Sigorta hukukunda da bu durum “risk” in belirlenmesini oldukça zorlaştırmaktadır. Bu yüzden manevi tazminat talepleri için sigortacı bakımından teminat verilmemesi olağan görülmüş ve genel şartlarda aksi kararlaştırılmadıkça sigortacının manevi tazminat taleplerinden sorumlu olmayacağı düzenlenmiştir.

Meslek hastalığı; 5510 sayılı Kanunun 14. maddesinin 1. fıkrasında; sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleri olarak tanımlanmıştır. Bu noktada poliçe hazırlanırken, meslek hastalığına ilişkin rizikoların da teminat kapsamına alınabilmesi için yoruma açık olmayacak şekilde bu klozun doğrudan poliçeye eklenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde sigorta ettirenlerin bu konudaki itirazları dinlenmeyecektir.

SONUÇ

İş kazaları sonucu meydana gelen zararlar sebebiyle işverenin sürprizle karşılaşmaması için;

 -İşçilerin, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak getirilip götürülmeleri sırasında,

-İşçilerin, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda meydana gelen iş kazaları, -Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında meydana gelen iş kazaları,

-Meslek hastalıkları sonucunda vaki olacak tazminat talepleri,

-Manevi tazminat talepleri’ne ilişkin hükümlerin poliçe özel şartlarına mutlaka eklenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde poliçe genel şartlarında bu zararlar/hasarlar yer almadığı için bu zararların tazmininden sigorta şirketleri sorumlu olmayacaklardır.